U svetu inovacija, inovativni subjekti su ne samo igrači, već i pokretači promene. Njihova sposobnost da brzo rastu i razvijaju nove ideje čini ih ključnim za ekonomski razvoj, posebno u Srbiji, gde inovacije postaju sve važniji faktor konkurentnosti.
Registar subjekata nacionalnog inovacionog sistema (u daljem tekstu: “Registar”) je ključna baza podataka koja Vam omogućava da dođete u fokus i predstavite svoje inovativne projekte širem auditorijumu. Kao centralni alat za praćenje i podršku inovacijama, Registar Vam pruža priliku da lakše ostvarite pravo na poreske olakšice, da budete vidljivi pred potencijalnim poslovnim anđelima i partnerima.
U Registar se mogu upisati različiti inovativni subjekti, uključujući startape, spinofove, spinof naučnoistraživačke organizacije, razvojno-proizvodni centar, kao i druge subjekte koji se bave inovacijama, poput poslovnih anđela. Ukoliko ste ranije bili upisani u Registar inovacione delatnosti, bićete ili ste već automatski upisani i u Registar subjekata nacionalnog inovacionog sistema.
U ovom blog postu ćemo se detaljnije baviti značajem registracije kako za novoosnovana društva (startap), tako i za društva koja već imaju istoriju poslovanja (spinof).
Šta čini startap podobnim za upis u Registar?
Startap je specifičan inovativni subjekt – novoosnovano privredno društvo ili preduzetnik, čija misija nije samo profit, već i stvaranje inovativnih proizvoda ili usluga. Ako još uvek niste osnovani i tek planirate rad na inovacionoj delatnosti, možda Vam naš sledeći blog može pomoći: Osnivanje Startapa: Kako da izbegnete najčešće pravne greške
Pravilnik ne samo da definiše šta je startap, već i postavlja jasna pravila igre – uslove za upis i brisanje iz Registra, ali i obaveze koje startapi moraju da ispune. Ovi uslovi osiguravaju da samo ozbiljni i inovativni subjekti mogu uživati povlastice i podršku koja dolazi sa registrovanjem u nacionalnom sistemu. Na primer, startapi su u obavezi da dostave podatke o svom centru poslovnih aktivnosti, razvijenim proizvodima, i intelektualnoj svojini, što omogućava transparentnost i povoljno okruženje za investitore.
Da bi se kvalifikovao kao startap, subjekt mora ispuniti nekoliko opštih uslova, uključujući da:
- nije stariji od 10 godina, odnosno da nije prošlo više od 5 godina od ostvarivanja prvih poslovnih prihoda;
- ima sedište u Srbiji;
- nisu pokrenuti stečaj ili likvidacija u odnosu na njega.
Pored opštih uslova, startap mora pokazati da troškovi istraživanja i razvoja čine najmanje 10% ukupnih rashoda u svakoj prethodnoj godini u odnosu na godinu u kojoj je podnet zahtev za upis u Fond.
Ako je startap osnovan u godini kada je podnet zahtev i nema prethodnu finansijsku istoriju, ovaj uslov se ne primenjuje.
Takođe, u slučaju da podnosilac zahteva nema finansijsku istoriju, Komisija koju formira Fond za inovacionu delatnost će odlučiti o zahtevu na osnovu procene da li se radi o razvoju inovativnog proizvoda, usluge ili tehnologije i da li postoji potencijal za brz i značajan rast.
Spinof – savršena opcija za već osnovana društva
Spinof predstavlja specifičnu vrstu startapa koji nastaje kao proizvod postojećeg pravnog lica, odnosno privrednog društva, sa ciljem razvoja i komercijalizacije inovacija. Ovo je način na koji već formirana društva mogu da se prošire i iskoriste svoje resurse za razvoj novih proizvoda, usluga ili tehnologija, dok istovremeno osnivaju novo društvo koje će biti usmereno isključivo na inovativne aktivnosti.
Spinof kompanije igraju ključnu ulogu u inovacionom ekosistemu jer omogućavaju velikim kompanijama da eksperimentišu sa novim idejama i tehnologijama bez ugrožavanja svojih osnovnih poslovanja. Pored toga, osnivanje spinofa može biti atraktivno za investitore jer se osnivaju na postojećim resursima, znanju i mreži kompanije osnivača.
Kao i kod startapa, spinofovi moraju da ispune određene uslove da bi bili upisani u Registar. Ovo uključuje opšte uslove koji osiguravaju da je privredno društvo registrovano i aktivno, kao i da ispunjava minimalne zahteve vezane za inovacije i njihov razvoj:
- spinof mora biti registrovan kao privredno društvo, i to sa osnivačem koji može biti privredno društvo i/ili fizičko lice;
- nije stariji od 10 godina;
- nisu pokrenuti stečaj ili likvidacija u odnosu na njega.
Pored opštih uslova, postoji i poseban uslov koji spinof mora da ispuni, pri čemu subjekat upisa bira jedan od ponuđenih načina ispunjavanja posebnog uslova. Ovi uslovi su dizajnirani da osiguraju da spinof aktivno radi na inovacijama i da ima potencijal za razvoj i skalabilnost.
Prvi način ispunjavanja posebnih uslova je da troškovi istraživanja i razvoja čine najmanje 10% ukupnih rashoda u prethodnoj godini u odnosu na godinu u kojoj je podnet zahtev.
Drugi način ispunjavanja uslova je da spinof poseduje neku vrstu intelektualne svojine koja je povezana sa njegovom inovacionom delatnošću. Ovo može uključivati patente, industrijske dizajne, žigove ili druga intelektualna dobra.
Treći način ispunjavanja uslova je preko Komisije koja procenjuje da li spinof razvija inovativni proizvod ili uslugu i da li ima potencijal za skalabilnost. Komisija koristi definisane kriterijume za donošenje ove odluke, što omogućava da i društva bez jake finansijske istorije ili intelektualne svojine dobiju priliku da budu priznata kao inovativni subjekti.
Razvijanje sopstvenog proizvoda, umesto oslanjanja na outsourcing, ima značajan uticaj na dugoročan uspeh kompanije, posebno kada se radi o klijentima koji već imaju postojeći biznis i razvijaju novi proizvod paralelno sa osnovnim poslovanjem. U ovom kontekstu, osnivanje startapa ili spinofa predstavlja strateški potez koji omogućava kompaniji da fokusirano razvija inovacije, bez ometanja postojećeg poslovanja.
Sada kad smo Vas upoznali sa osnovnim pojmovima i uslovima za registraciju, dolazimo do ključne teme ovog blog posta – zašto da se upišete u Registar?
U nastavku pojašnjavamo tri ključna razloga za registraciju.
A. PORESKE OLAKŠICE
Upisivanje u Registru dokazuje da se društvo bavi inovacionom delatnosti, što je uslov za korišćenje brojnih poreskih olakšica.
Primera radi, Zakon o porezu na dobit pravnih lica govori o tome da privredno društvo koje nije startap (društvo osnivač, ulagač) može, u slučaju ulaganja u osnovni kapital startapa, odnosno društva koje obavlja inovacionu delatnost, ostvariti umanjenje poreske obaveze po osnovu poreza na dobit u visini od 30% izvršenog ulaganja.
Činjenica da je startap upisan u Registar pri Fondu za inovacionu delatnost, može biti od značaja poreskim organima prilikom provere ispunjenosti uslova za ostvarivanje prava na poresku olakšicu.
B. BENEFITI STARTAP EKOSISTEMA
Fond nudi raznovrsne mogućnosti podrške koje su dizajnirane da Vam pomognu da Vaš biznis postane uspešan i konkurentan na tržištu.
Kroz različite finansijske instrumente, tehničku i savetodavnu podršku i svoje brojne programe, Fond omogućava pristup sredstvima koja su Vam potrebna da realizujete svoje inovativne projekte. Bez obzira na to da li ste startap u ranoj fazi ili razvijeno društvo, Fond može ponuditi rešenja koja mogu odgovarati Vašim potrebama. Finansijska podrška može uključivati bespovratna sredstva, kredite ili subvencije koje Vam pomažu da premostite početne izazove i ostvarite svoje ciljeve. Fond to ostvaruje kroz svoje programe, poput Katapulta, Smart Start, i brojnih drugih.
C. POVEZIVANJE SA INVESTITORIMA
Registracija Vam pruža priliku da se povežete sa potencijalnim investitorima i partnerima koji mogu dodatno podržati Vaš rast, jer se u Registar istovremeno upisuju i poslovni anđeli. To Vam omogućava da se istaknete pred ključnim akterima na tržištu, organizacijom različitih događaja i mreža koje Vam pomažu da uspostavite kontakte sa investitorima i poslovnim partnerima, čime se otvaraju vrata za nova poslovna partnerstva i prilike. Nezavisno od ovih načina prikupljanja investicija, potencijalne opcije za finansiranje Vašeg startapa možete naći i u našem sledećem blogu: Koje su vrste investiranja u startap i šta je Term Sheet?
Fond organizuje godišnje investicione konferencije gde možete predstaviti svoje projekte pred velikim brojem investitora, potencijalnih partnera i medija, što Vam pomaže da privučete potrebnu pažnju i resurse za dalji razvoj Vašeg društva.
Činjenica da ste upisani u Registar dokazuje da radite na sopstvenom inovativnom proizvodu, što je važno za uspeh na tržištu i smanjuje potrebu za objašnjavanjem poreskim ili drugim državnim organima o tome šta je to tačno Vaša inovaciona delatnost, budući da ste prilikom upisa u Registar prošli detaljnu kontrolu i ispitni postupak od strane Komisije.
Registrujte se i zgrabite Vaš ključ za ulazak u svet inovacija i poslovnog uspeha. Pridružite nam se u ovom uzbudljivom putovanju ka inovacijama i uspehu!
